Nao lòng bún ốc
Đã đành con ốc tháng mười mới béo tròn, ngon mát, nhưng bưng bát bún ốc thơm lừng dìu dịu vị chua giấm giữa trưa hè nóng nực, vẫn có cái thú riêng.
Bát bún ốc trong ký ức của tôi không phải là thứ bún trong hàng, trong quán, mà là bát bún tảo tần từ bàn tay của mẹ. Mỗi buổi ra đồng, trước khi về mẹ còn tranh thủ mò thêm lưng giỏ ốc nhồi, ốc mít. Mớ ốc mang về mẹ ngâm vào chậu nước gạo. Ngâm đến khi con ốc hết nhớt, cả nhà lại ngóng mẹ trổ tài món bún ốc.
Nồi ốc luộc không thể thiếu mấy cây sả sau vườn lót xuống đáy nồi, rồi phủ lên trên bằng lá bưởi, lá gừng tươi. Cái nước ngọt từ con ốc tiết ra và hơi nóng ấp ủ từ thứ lá vườn nhà cũng đủ làm cho nó chín. Chị em tôi xúm quanh cầm sẵn gai bưởi trên tay sẵn sàng khêu ốc. Mùi thơm hấp dẫn mộc mạc của ốc, của lá gừng lá sả bốc lên quyến rũ làm cho tất cả đều phải nuốt nước bọt. Có khi vừa khêu ốc, vừa giấu mẹ ăn vụng một con.
Khi đĩa ốc đã được khêu ra thơm mềm, cũng là lúc nồi nước lèo chan bún đã được mẹ chuẩn bị xong. Nước luộc ốc trộn lẫn với nước hầm xương, lấp ló vài lát cà chua ửng đỏ và thoang thoảng vị mắm tôm đậm đà, cứ ngọt lừ cả ngày mùa hạ. Mẹ nhanh tay hái thêm rổ rau sống đầy ắp: nào là rau muống, tía tô, kinh giới, thân chuối trắng nõn bào mỏng tang như lá mạ... Nhìn rổ rau mát rười rượi là đã thấy món bún ốc của mẹ ngon đến nhường nào.
Bữa ăn bình dị được dọn ngay hiên nhà lồng lộng gió. Lần nào cũng thế, tôi không nỡ ăn ngay mà cứ hít hà cái mùi vị tinh tế gợn lên trong làn khói mỏng. Bát bún như một bức vẽ đầy màu sắc: lát cà chua hồng ửng, con ốc ươm vàng óng ánh, điểm xuyết lá rau sống xanh rờn... nếm một miếng, hương vị chân chất của ruộng đồng, vừa thơm béo vừa thoáng chút chua thanh của giấm, của cà chua chín cây như làm tôi tỉnh hẳn người.
Sau này, mỗi khi chán bữa cơm ngày hè nóng nực, tôi lại ra hàng bún ốc quen. Dẫu hương vị chẳng thể so bằng bát bún ốc tuổi thơ từ bàn tay mẹ, nhưng dẫu sao vẫn gợi cho tôi nhớ đến những cánh đồng quê ngập nước trắng trời sau những con mưa mùa hạ, và hình ảnh mẹ tảo tần lẫn trong hương bún ốc đong đầy kỷ niệm.
Tịnh Tâm